Zienswijze bestemmingsplan Buitengebied Olst-Wijhe
Datum: 25 oktober 2011
Grootschalig boeren in kleinschalig landschap: dat bijt
Bij deze dienen wij de volgende zienswijze in ten aanzien van het Herziene Bestemmingsplan Buitengebied Olst-Wijhe
Grenzen aan grootschaligheid
Onder voorwaarde van ?ruimtelijke inpassing? en binnen de grenzen en mogelijkheden van het reconstructieplan wordt aan de landbouw ontwikkelingsmogelijkheden geboden. Er zou een omslag gemaakt worden van ?sturen op kwantiteit? naar ?sturen op kwaliteit?. De kwaliteit in relatie tot o.a. de omgeving is maatgevend. Het begrip ?duurzaamheid? is een peiler waarop
gebouwd gaat worden.
Maar ten aanzien van de intensieve veehouderij worden schaalgroei en schaalsprong als
vanzelfsprekend verondersteld. Dát ?moet? gebeuren of? de ?markt? bepaalt, dat het gebeurt,
al dan niet met de technische ontwikkelingen, enzovoort. De kwaliteit wordt vervolgens op al die ontwikkelingen aangepast ? allicht op een zo verantwoord mogelijke wijze. Kwaliteit
loopt aan het handje van kwantiteit en niet andersom.
Zo wordt b.v. de aantasting van infrastructuur en veiligheid beperkt door clustering van bedrijven, d.w.z. een industriële enclave binnen landelijk gebied met als gevolg een negatief effect op het landschap en de omgeving. De keuze zou zich daar toe kunnen beperken (zie ook het Plan-Mer). Dit is dan weer in strijd met een van de aanbevelingen uit de Evaluatie Reconstructiebeleid Overijssel van maart 2011, om aan te sturen op hervestiging, LOG?s te verkleinen of zelfs op te heffen. Ook binnen het bestemmingsplan worden de voordelen van hervestiging gezien. Maar die veroorzaken weer andere problemen, b.v. ten aanzien van de infrastructuur.
In zo?n impasse raakt men als er geen duidelijke grenzen zijn.
Nog een voorbeeld:
Uitbreiding en vergroting moeten beheerst worden en vragen om nieuwe technologische ontwikkelingen en nieuwe inzichten omtrent dierenwelzijn ter beperking van de negatieve ?bijverschijnselen?. Het aankopen en gebruiken van deze nieuwe technologische ontwikkelingen (bijvoorbeeld de luchtwassers) of toepassen van nieuwe regelgeving omtrent dierenwelzijn vergen van ieder bedrijf grote investeringen. Familiebedrijven die dit niet kunnen opbrengen, verdwijnen. De groten worden groter. Een vicieuze cirkel en men komt er niet uit. En daarmee breiden de problemen binnen dit kleinschalig landschap zich uit.
In deze zienswijze zetten wij vraagtekens bij het gebrek aan het stellen van grenzen in de ontwikkelingen van schaalvergroting binnen het veelal kleinschalige Overijsselse landschap, ongeacht of dit nu gaat om nieuw- of hervestiging. Wij ervaren het als een groot gemis dat het bestemmingsplan de kern van het probleem ?grenzen aan de groei? niet aangaat. Daarmee regeert uiteindelijk het getal en niet de kwaliteit.
Om een kleine, maar uiteindelijk grote, stap te doen in de omgekeerde richting zou het bestemmingsplan om te beginnen nadrukkelijk grenzen moeten aangeven aan de bedrijfsomvang. Iedere keer blijkt, ook in vergaderingen van Provinciale Staten aangaande dit onderwerp, dat de bedrijfsomvang uitgedrukt in getal een heikel punt is, waarin men maar moeilijk tot uitspraken komt. Dit geeft al aan, dat het hier om een kern gaat. Want het enige uiteindelijke knelpunt voor de grootschalige bedrijven is de kleinschaligheid van het landschap en de sociale omgeving zèlf. Er zal een keuze gemaakt moeten worden tussen het aantasten van kleinschaligheid of het beperken van grootschaligheid.
Wij verzoeken u in het bestemmingsplan nadrukkelijker grenzen te bepalen t.a.v. grootschaligheid. Neem in het bestemmingsplan het verbod op om te bouwen in meerdere lagen (etagebouw) Beschouw de volgens de RABO-bank economisch rendabele stallen van 5000-6000 varkens als een richtlijn en maximale grootte.
De gemeente Olst-Wijhe is geen eiland.
De volgende zaken spelen een rol in het bestemmingsplan:
? Volksgezondheidsonderzoeken zijn volop aan de gang. De definitieve uitkomsten zijn
nog ongewis. Maar niet ongewis is, dat de veterinaire kwetsbaarheid door grootschaligheid enorm is toegenomen. Ook niet ongewis is, dat er gevolgen zijn voor de gezondheid van dieren en mensen. En dat de fijnstof uitstoot een probleem vormt, behoeft ook geen uitgebreid betoog meer.
? De afschaffing van de melkquota in 2013 kan de problematiek t.a.v. grootschaligheid verbreden en vergroten. Er ontstaat een tendens naar rundveehouderijen die minder gebonden zijn aan grond.
? De maatschappelijke tendens toont een afnemend draagvlak voor intensieve veehouderij (zie Evaluatie reconstructiebeleid Overijssel)
? Veranderende bevolkingssamenstelling platteland (zie Evaluatie Reconstructiebeleid).
? Veel kostbare soja is nodig voor de vleesproductie. De grond van de intensieve veehouderij ligt niet naast de deur maar elders in Europa en in de derde wereld. Het ammoniakprobleem ligt wel naast de deur. Recent onderzoek geeft aan dat m.b.t. water- en bodemkwaliteit Nederland het allerslechtst ervoor staat in Europa ? alle andere suggesties ten spijt.
De verantwoordelijkheid van de gemeente Olst-Wijhe strekt verder dan haar eigen grenzen. Denk aan afwenteling naar volgende generaties/andere landen. Duurzaamheid lijkt het antwoord op bovenstaande problematiek
De vereniging Klimaatverbond Nederland geeft de volgende omschrijving en hanteert de
criteria van de duurzaamheidsmeter: ?Duurzaamheid staat voor economische groei
waarbinnen een leefbare toekomst voor mens, dier en milieu gegarandeerd wordt. Duurzame
ontwikkeling is niet beperkt tot ?milieu?, maar gaat tevens over afwenteling naar volgende
generaties en naar andere landen, zowel op gebied van milieu als op sociaal gebied en
economie.
Wij bevelen de gemeente aan deze duurzaamheidsmeter als instrument op te nemen in het bestemmingsplan om besluiten te toetsen en mogelijk te heroverwegen.
Afstand Intensieve Veehouderij tot geurgevoelige objecten
Met betrekking tot hervestiging of nieuwvestiging van IV in LOG Elshof
en Middel missen wij een duidelijk bepaalde afstand van deze IV-bedrijven tot ?geurgevoelige
objecten?. Het enige waar over geschreven wordt, is de afstand tot een woonkern of lint-
bebouwing.
Aangaande dit onderwerp willen wij enkele punten toelichten:
? De LOG visie is gebrekkig in het bestemmingsplan verwerkt. Afstanden tot lintbebouwing en woonkern zijn wel overgenomen in het bestemmingsplan en andere afstanden niet.
? Aangezien hervestigingsbedrijven in omvang en bedrijfsgrootte in niets hoeven te verschillen van nieuwvestigingen is het voor de hand liggend om de regels aangaande beiden ook gelijk te trekken.
? Het RIVM als ook de GGD adviseren omwille van de volksgezondheid een afstand van 1 à 2 km van het ene bedrijf tot het andere. De afstanden die in de visie (en enkel t.a.v. nieuwvestiging) worden gegeven zijn: 200 m t.o.v. andere boerenbedrijven en burgerwoningen en 500 m t.o.v. woonkernen (te weten: de Elshof en dorp Wijhe). Deze afwijking van het advies betekent een ernstig gebrek aan bescherming voor alle bewoners binnen het LOG Elshof.
Wij vragen om het benoemen van alle afstanden van zowel her te plaatsen als nieuw te vestigen IV-bedrijven in voorliggend bestemmingsplan, zowel met betrekking tot woonkern en
lintbebouwing als tot geurgevoelige objecten – andere bedrijven en burgerwoningen.
Wij vragen om het gelijktrekken van de afstanden tot nieuwvestiging en hervestiging, met
gebruikmaking van het meest recente rapport van de GGD (najaar 2011), die als aanbeveling
geeft: geen IV op een afstand van minder dan 250 meter van een ?geurgevoelig object?. Voor
IV die op een afstand tussen de 250-1000 meter worden gesitueerd, moet een aanvullende
risicobeoordeling volgen.
Tot slot: Wij gaan er van uit dat wij – door het indienen van een zienswijze- op het definitieve besluit bezwaren kunnen indienen wanneer onze zienswijzen onvoldoende zijn overgenomen of er wijzigingen worden doorgevoerd op dit concept waarvan wij nu geen weet hebben.
Met vriendelijke groet,
Handtekening:
Naam:
Adres:
Plaats: