Vandaag is het langverwachte project “Veilige Vrijheid” officieel van start gegaan in verpleeghuis Het Weijtendaal te Wijhe. Dit initiatief omvat het openen van de deuren op de gesloten afdeling, waardoor bewoners meer vrijheid krijgen om te bewegen waar ze willen. Kwaliteitsverpleegkundige Cynthia van Dijken uit haar tevredenheid over het verloop van het project, dat sinds mei van dit jaar in samenwerking met collega’s en belanghebbenden is uitgewerkt.
Wet Zorg en Dwang: bevordering van vrijheid
Sinds de invoering van de Wet Zorg en Dwang in 2020 is het niet langer toegestaan om mensen tegen hun wil op te sluiten. Deze wet, die de Wet BOPZ heeft vervangen, benadrukt het belang van vrijheid en autonomie voor bewoners. Cyntha legt uit: “Daarnaast is het principe van de WZD dat er geen onvrijwillige zorg gebruikt wordt tenzij het niet anders kan. De gesloten deuren zijn daar een onderdeel van (bepaalde soorten medicatie, bedhekken etc. is ook een vorm van onvrijwillige zorg.) Wanneer er onvrijwillige zorg ingezet wordt, wordt dit in afstemming en heel zorgvuldig gedaan.”
Veiligheid als prioriteit
Hoewel landelijk beleid voorschrijft dat de deuren open moeten, rijst de vraag hoe vrijheid kan worden geboden aan mensen met aandoeningen zoals Alzheimer, terwijl veiligheid wordt gewaarborgd. Cynthia legt uit dat op dit moment van de 32 betrokken cliënten slechts 3 waarbij veiligheid niet volledig kan worden gegarandeerd: “Dit is in een groot overleg besproken (MDO), het aantal mensen kan snel aangepast worden omdat we ook veel observaties uit hebben staan.”
Leefcirkel: maatwerk voor individuele vrijheid
Programmamanager Carlo van Haren benadrukt het principe van zo veel mogelijk vrijheid, tenzij het niet anders kan. “Een Leefcirkel, bepaald in samenspraak met familie, artsen en zorgmedewerkers, definieert de bewegingsruimte voor elke cliënt. Via een zender die elke cliënt draagt, wordt de Leefcirkel geregistreerd en uniek afgestemd op de behoeften van de cliënt,” aldus Van Haren.
Veiligheidstechnologie: detectie en interventie
Roy Linde, verandermanager, legt uit dat technologie wordt ingezet om de veiligheid te waarborgen. De zender detecteert wanneer een cliënt een deur verlaat of betreedt, waarna een signaal naar de zorgmedewerkers wordt gestuurd. Dit stelt hen in staat om indien nodig in te grijpen. Het feit blijft dat absolute garanties niet bestaan.”
Betrokkenheid van alle partijen
Cynthia van Dijken benadrukt dat alle betrokkenen zijn geïnformeerd bij gesprekken over veiligheid, inclusief informatiebijeenkomsten voor omwonenden. De reacties vanuit de gemeenschap zijn positief, en de bewoners ervaren nu meer vrijheid. Het welzijn van de cliënten staat centraal, en eventuele moeilijkheden bij het omgaan met vrijheid worden respectvol behandeld.
Afwachten en aanpassen
Met de daadwerkelijke openstelling van de toegang naar buiten is het nu afwachten hoe bewoners en de gemeenschap hierop zullen reageren. Carlo van Haren: “Niets moet, en het welzijn van de cliënten staat voorop.