De arbeidsomstandigheden zijn in tweehonderd jaar aanzienlijk verbeterd. Sinds de industriële revolutie zijn veiligheid in fabrieken en in branches als de bouw, van groot belang.
Een gemiddelde stadswijk zag er halverwege de negentiende eeuw grauw uit. De donkere nauwe straten waren mistig van de rookuitstoot van de fabrieken die midden in de wijk stonden. De fabrieken boden de mensen werk, vooral aan arbeiders afkomstig van het platteland. Ze leefden er in bittere armoede. Mensen waren klein behuisd. Woonden in krotten, dicht op elkaar.
Gezondheid had er zwaar onder te lijden
De fabrieken bliezen dag en nacht dikke rookwolken uit, afval werd gedumpt in rivieren. De arbeidsomstandigheden waren zwaar. Werkdagen van zestien uur waren geen uitzondering. Ook niet voor kinderen. De levensverwachting was laag en de kindersterfte hoog. Hygiëne was ver te zoeken.
De welvaart groeide weliswaar, maar was voorbehouden aan fabrieksdirecteuren. Arbeiders moesten keihard hard werken voor een klein loon. Enige regelgeving wat de werkomstandigheden betreft, zoals tegenwoordig met bijvoorbeeld een VCA certificering, was niet aan de orde. Er gebeurden dan ook regelmatig ongelukken in de fabriek. Je was er soms je leven niet zeker. Bovendien waren de omstandigheden zodanig dat de gezondheid er zwaar onder te lijden had.
Kinderarbeid werd aan banden gelegd
Arbeiders werden zich hier meer en meer van bewust en lieten zich niet alles meer aanleunen. Ze kwamen in opstand. Eerst leidde dat tot niets, later -als ze zich meer en meer gaan verenigen- komen er veranderingen. Er ontstaan vakbonden die zich over hun leden ontfermen en vechten voor betere arbeidsomstandigheden.
Als eerste werd kinderarbeid aan banden gelegd, met name in de Engelse textielfabrieken. Een verbod was er niet direct, maar kinderen mochten in ieder geval niet langer dan tien uur per etmaal werken.
In Nederland werd in 1886 en 1887 een parlementaire enquête naar de ‘toestand in fabrieken en werkplaatsen’ gehouden. Mede doordat kinderen jonger dan twaalf jaar, ondanks een verbod, nog altijd in de fabrieken aan het werk waren.
VCA certificaat vormt de basis
Een sprong in de tijd laat zien dat er veel is veranderd en dat werknemers niet alleen zelf, maar zeker ook georganiseerd middels vakbonden, pleiten voor een veilige werkomgeving en een gezond werkklimaat. Met name in de bouwwereld gelden strenge normen gebundeld in de VCA, Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers. Dit certificaat vormt de basis.
Het VCA certificaat kent twee typeringen, eentje voor het bedrijf en eentje voor het personeel, verdeeld over drie niveaus naar gelang de verschillende branches en de maatregelen om de veiligheid te waarborgen. Ook ZZP’ers moeten aan deze eisen voldoen willen ze voor een bouwbedrijf werken.
Een voorbeeld; een VCA cursus Eindhoven voor het personeel zorgt ervoor dat werknemers een diploma halen passend bij hun functie. Daarmee worden zij zich bewust van eventuele gevaren op de werkvloer of bouwplaats en hoe daarmee om te gaan. Een diploma van VCA Eindhoven toont aan dat je als medewerker de juiste kennis bezit.