In Nederland worden jaarlijks ruim 2.500 kinderen ernstig te vroeg geboren bij een zwangerschap van minder dan 32 weken. Hiervan worden zo’n 275 kinderen op de Neonatale Intensive care afdeling (NICU) van Isala in Zwolle opgenomen. Een vroeggeboorte is een stressvolle ervaring voor zowel ouders als kind, die aanzienlijke gevolgen kan hebben. Ook bij kinderen die, na opname, ogenschijnlijk gezond uit het ziekenhuis worden ontslagen, kunnen later leer-, gedrag- en/of motorische problemen tot uiting komen.
Isala biedt kind en ouders begeleiding met het zogeheten ToP-programma. Dit is een preventief programma, waaraan ouders vrijwillig kunnen deelnemen. Eenmaal met hun kindje thuis, worden ouders geholpen om signalen van hun baby te (her-) kennen. Zo bevorderen zij de band met en ontwikkeling van hun baby. Tijdens het programma wordt nauw samengewerkt met andere zorgverleners van de polikliniek Kindergeneeskunde, onderdeel van het Isala Vrouw-kindcentrum. Zij zijn betrokken bij de nazorg van de te vroeg geboren baby. Daar komen ouders met hun te vroeg geboren kind gedurende de eerste 18 maanden regelmatig voor controle en begeleiding.
Kinderfysiotherapeut Corita Boons van Isala begeleidt al enige tijd vroeg geboren kinderen en hun ouders na hun moeilijke start in het ziekenhuis. Met het ToP-programma (Transmurale ontwikkelingsondersteuning voor Prematuur geboren kinderen en hun ouders) geeft ze in de thuissituatie nazorg aan ouders van te vroeg geborenen (<32 wekenzwangerschap) en te licht geboren baby’s (<1500 gram) en hun ouders. Corita: ‘Een vroeggeboorte is een stressvolle ervaring voor zowel de ouder als het kind. Vroeg geboren baby’s zijn bijvoorbeeld vaker moeilijker te troosten en schrikken sneller dan op tijd geboren baby’s. Daarnaast kunnen ouders van een vroeggeboren kind moe of gestrest zijn na de vroeggeboorte van hun baby en alles wat dat met zich meebrengt. Dan kan het onvoorspelbare gedrag van hun baby veel energie kosten. ToP steunt daarom de ouders in de thuissituatie: om de signalen van de baby te leren (her-) kennen en er op een positieve manier op in te spelen.
Positieve gevolgen voor het kind
Het kindje heeft veel baat bij deze begeleiding. Een betere moeder/kind interactie, een betere motorische ontwikkeling en een betere cognitieve ontwikkeling van het kind op de leeftijd van vijf en een half jaar. Zo vinden er minder heropnames plaats, evenals minder paramedische ondersteuning en minder huilbaby’s.
Ondersteuning thuis
Tijdens deze ontwikkelingsgerichte zorg maakt Corita gebruik van de door de ouder ingevulde vragenlijsten over hun welbevinden en ontwikkeling van hun kind.
Eenmaal thuis moet een vroeg geborene zich vaak nog aanpassen aan de thuisomgeving. Voor de ouders zelf is het ook een verandering, nu ze mét kind thuis zijn. Corita stelt samen met de ouders een plan op. ‘Ik kijk wat het jonge kind, op dat specifieke moment, in dat gezin, nodig heeft voor groei, ontwikkeling en welzijn. Samen kijk ik met ouders naar het gedrag en de bewegingen van hun baby: waar is hun kind aan toe, wat kan hun kind zelf en wat doet het om dat te bereiken, waar heeft de baby hulp bij nodig en hoe kunnen ouders die hulp geven.’
Zorg tot achtste levensjaar
Het ToP programma eindigt rond het eerste levensjaar van het kind. Het kind wordt tot het achtste levensjaar gevolgd conform het landelijk neonataal follow-up protocol door de kinderartsneonatoloog, kinderfysiotherapeut en kinderpsycholoog van Isala.
Sinds juni 2013 is het ToP-programma vanuit Isala begonnen. Corita is een van de twee ToP-therapeuten voor de kinderen uit de regio Zwolle en werkt hierin samen met Rietje Klappe van de Praktijk voor kinderfysiotherapie ‘Speelruimte’. In 2015 hebben zij samen 28 kinderen en hun ouders uit Zwolle en nabije omgeving begeleid. Kosten voor deelname aan het ToP-programma worden vergoed door de zorgverzekeraar, in de basisverzekering.