Sportjournalist Jan Willem Spaans verruilde onlangs zijn geliefde Amsterdam in voor een nieuw avontuur aan de oevers van de IJssel. Een keuze die wij natuurlijk alleen maar aanmoedigen. Toch gaat de inburgering in de Deventer koekstad niet geheel zonder slag of stoot. Jan Willem Spaans bespreekt iedere maandag wat hem opvalt als ‘nieuwe Deventenaar’.
Na Ajax – Go Ahead Eagles ben ik een paar dagen in Amsterdam gebleven. Mijn tandarts zit daar nog. Die mevrouw is een engel in een beroepsgroep vol sadisten. Al woonde ik niet in Deventer maar in Dallas, ik zou zonder morren twee keer per jaar naar Mokum komen voor controle door mijn tandenfee. Maar ik had ’t nu voor elkaar gekregen om de afspraak de avond na Ajax-uit te plannen. Dat is een zeldzaam stukje doordachte logistiek van mijn kant. Ik ben normaal in staat om bij de supermarkt een krat bier te kopen om vervolgens met die zware kist bij de toko langs te gaan voor een zakje currypoeder. Deze keer had ik ’t in orde.
Niet dat je in Amsterdam zelf nog currypoeder hoeft te gaan halen. In het voorjaar van 2021 startte ineens een rage in de stad: boodschappen bezorgen. Dat bestond al, maar nog niet in racevorm. Amsterdam telt bijna 250 supermarkten. Sommigen zijn honderd uur per week geopend. Naast ruim honderd filialen van Albert Heijn rijden er ook bezorgwagens door de Mokumse straten, voor wie écht geen gaatje kan vinden. Sinds kort toegevoegd: ‘flitsbezorgers’. We kenden Thuisbezorgd, Deliveroo en Uber Eats al om ons van warme maaltijden te voorzien. Inmiddels hebben we ook fietspubers voor de ‘shit, vergeten’-boodschap, de plotselinge prikkel voor chips of de sneller dan verwacht geleegde wijnfles op een huisfeestje. Op een feestje in Amsterdam vertelde een jongen deze zomer hoe hij een nummertje twee zat te doen, maar constateerde dat het papier op was. Per app sommeerde hij een paar rollen reetveger. Zijn huisgenoot deed open: euvel verholpen. In Amsterdam is het zo’n hype dat aanbieder Getir al weken al de trams besmeurt met zijn reclame.
De kwalijke twist: de bezorging wordt binnen tien minuten beloofd. Lijkt me geen wens van de klant – een half uurtje wachten is geen probleem, behalve wellicht in het hierboven aangehaalde voorbeeld. Nee, deze ondernemingen moeten, onder druk van miljarden durfkapitaal, zorgen dat ze hun fietsers zoveel mogelijk uitbuiten. De verhalen over Gorillas liegen er niet om. Uren zouden niet worden uitbetaald, de koeriers krijgen het aan hun rug van de hele dag een zware tas achterop. Ondertussen zie ik ze met gevaar voor eigen en andermans leven over kruispunten scheuren waar roekeloosheid al eerder levens heeft geëist. We kunnen wachten tot er een jongen van zestien door rood scheurt en gegrepen wordt door een taxi die voorrang heeft en even niet scherp is. Of we grijpen nu in.
Slechte zaak: Deventer heeft die troep sinds kort ook. Bij ons aan de IJssel kan je bij Flink bestellen. Het loopt nog geen storm, maar ik zie er af en toe wel eentje. Lieve Deventenaren: trap er niet in. Grote bedrijven kun je geen verantwoordelijkheid geven, dat moeten we zelf doen. Kinderen met een noodgang door de stad laten scheuren omdat je te beroerd bent om zelf naar één van de tientallen supermarkten te schuifelen? Als je twee tellen nadenkt, snapt u zelf ook dat het een heel slecht idee is. Laat ik ’t zeggen hoe het is: dat is verwend, egocentrisch gedrag, ten voordele van toch al schatrijke investeerders. Flitsbezorging is geen uitkomst of oplossing, want het ‘probleem’ bestaat helemaal niet. En het is een kwestie van tijd voor zo’n scholier u deze winter borrelnootjes komt brengen, op de terugweg een rotsmak maakt op het gladde asfalt en misschien een arm breekt. Ze zouden u allicht niet meer smaken, en dat zou toch Flink balen zijn.
Daarom: Néé tegen flitsbezorgers, die een nep-probleem ‘oplossen’ door iets serieus gevaarlijks te doen. Néé tegen flitsbezorgers, die kinderen laten racen voor onze gemaksverslaving, puur voor het gewin van gefortuneerde durfkapitalisten.
Fuck Flink.
Wie is Jan Willem Spaans?
Jan Willem Spaans is 26 jaar. Hij werkt als freelance verslaggever voor verschillende media, en verhuisde recent van Amsterdam naar Deventer. Hier komt Jan Willem een jaar lang de verrichtingen van Go Ahead Eagles volgen, om er uiteindelijk een boek over te schrijven. Hij heeft er in het verleden meer geschreven, allemaal met voetbal als thema. Op deze plek kan hij al zijn verwondering, verbijstering en vertedering kwijt voor het Deventer leven – deze column verschijnt iedere maandag!
Alle columns van Jan Willem lezen? Klik dan hierrr!