Als een gemeente het aandurft de verantwoordelijkheid van energietransitie over te laten aan een stichting vanuit de samenleving, dan kun je echt grote stappen voorwaarts maken. Die overtuiging heeft Gerard Brakkee van Groene Bogen in Dalfsen.
Hij bracht die boodschap tijdens een workshop over ‘samenwerking tussen gemeenten en lokale energie-initiatieven’ op het Kennisfestival Lokale Energie Overijssel. Beau Warbroek, gepromoveerd op lokale energiecoöperaties beaamde dat standpunt, maar had uit onderzoek bij coöperaties in vooral Friesland wel een aantal voorwaarden gedestilleerd.
Voorwaarden
Een coöperatie moet op de juiste schaal opereren. Zowel qua gebied als qua opwek niet te klein, maar om participatie van de samenleving te krijgen, zeker ook niet te groot. Mensen zijn eerder bereid mee te doen als ze een gevoel hebben samen met een goede zaak bezig te zijn.
Samenwerking tussen gemeente en het lokale initiatief moet ook gebaseerd zijn op een goede wisselwerking. Een initiatief moet water bij de wijn willen doen, maar dat geldt ook zeker voor een gemeente. De initiatieven zijn bijna altijd situaties waar een gemeente voor het eerst mee te maken krijgt en dan volstaat huidige wet- en regelgeving niet. Een kwestie van maatwerk dus.
Warbroeks proefschrift leert ook dat een ‘warm netwerk’ garant staat voor betere resultaten. En hoe enthousiaster een gemeente er in staat, hoe groter de kans van slagen.
Groene Bogen
Groene Bogen in Dalfsen is daar op alle fronten een goed voorbeeld van. De gemeente staat er pal achter en heeft dat vertaald in een flinke financiële ondersteuning: één bedrag voor vier jaar voor alle dorpen van de gemeente samen. Brakkee: “We bepalen zelf hoe we dat verdelen. Niet naar aantal inwoners en niet per jaar, maar gewoon in overleg op basis van de beste plannen. Ze hadden bij de gemeente nog niet eerder meegemaakt dat we dat in goede harmonie elkaar gunnen. Maar het is voor ons ook meteen een stimulans met echt goede ideeën te komen!”
Discussie
Uit de discussie die naar aanleiding van de workshop in de zaal ontstond, bleek vooral dat je dus inderdaad een gemeente nodig hebt die voor de volle honderd procent achter de plannen van een initiatief staat en een lokale stichting die niet overvraagt. Zo vroeg iemand met een initiatief om een meer ondernemende overheid, terwijl een wethouder zei dat hij toch vooral gebonden was aan wet- en regelgeving. Meerdere mensen in de workshop betoogden bestuurders en ambtenaren vooral ook voor te houden dat er vanwege het klimaatakkoord van Parijs gewoon verplichtingen op tafel liggen. En om te voortkomen dat je blijft hangen in een ambtelijke of bestuurlijke weerstand, werd voorgesteld projecten intergemeentelijk aan te pakken.
Het bericht Met lokale energie-initiatieven maak je grote stappen voorwaarts verscheen eerst op Opinie in Salland.