De 10 jaar oude dochter van mijn zus vraagt: “Hasan, zijn Nederlanders anders dan wij?’ ‘Maar natuurlijk’, geef ik als antwoord. ‘Ze lunchen hier om 18.00 uur.’ ‘Oei’, zegt ze, ‘zo lang kan ik niet wachten.’ Tot ze door heeft dat het grap is.
Door Hasan Kaddour
Maar even later: ‘Is dat echt het enige verschil?’ ‘Nee hoor, er is er nog eentje’, en ik herinner me Arjan Lubach op tv: ‘Syrische mensen poetsen hun tanden van rechts naar links, in Nederland doen ze dat van links naar rechts.’ Lubach doelde daarmee op ons schrijven, van rechts naar links.
Tot zover de grappen. Nu serieus. Ja er zijn verschillen tussen Nederlanders en Syriers. Iedere gemeenschap is anders dan de andere. Maar waarom zien we dat als dissonant, als afwijkend? Waarom zien we dat niet als integratie?
Soms zijn de verschillen heel klein. Maar ook dan worden ze er uitgelicht. Een voorbeeld? Ik zal het maar gewoon recht voor z’n raap zeggen. Open kaart spelen, zoals jullie zeggen: de waarheid zeggen, ook als dat niet eens echt nodig is: De eerste keer dat ik de bus nam (de eerste dag ook dat ik hier in Nederland was): na een paar haltes werd het druk. Er was geen zitplaats meer voor iedereen. Een paar vrouwen en meisjes moesten staan. Ik schaamde me daarvoor. In Syrië sta je dan als man op, geef je plaats aan de vrouw, aan het meisje. Als je dat niet doet, kijkt iedereen op je neer, kun je wat verwensingen verwachten. In Syrië kijkt een meisje dan naar je en wacht tot je opstaat. .
In Nederland blijkbaar niet. Ik keek rond, ik keek naar iedere vrouw, naar ieder meisje dat stond. Niemand zocht naar een stoel. Ze praatten met elkaar, hadden lol, waren met hun telefoon bezig. En toen zag ik dat zelfs de chauffeur een vrouw was. Toen ben ik ook maar gewoon blijven zitten. Kwam wel goed uit, want is bekaf.
Vanaf toen heb ik gedacht dat het de vrouwen hier blijkbaar al gelukt is gelijk te zijn aan mannen. Ze leken hun rechten bevochten te hebben. Maar nu ik hier wat langer ben betwijfel ik dat toch ook weer. Als ik de ongelijke verdeling in allerlei soorten werk zie, hoe daar de voorkeur op mannen ligt…
Qua vrouwenrechten lag Nederland in de wereld behoorlijk voorop. Aan de andere kant kan ik niet zeggen dat vrouwen in Syrie onderdukt worden. Er is een verschil in opvatting.
Meer verschillen? Ik zie dat wijze mensen van elkaar leren, dat ze cultuur delen. Voor hen is het glas altijd half vol. Domme mensen kijken naar wat er verkeerd gaat, naar de negatieve kant, voor hen is het glas altijd half leeg. Ik kan dat goed zien. Want Nederlanders leven hun leven. Ze hoeven niet te integreren. Ze kunnen zichzelf blijven. Ze zijn dus spontaan wie ze zijn.
En spontaan jezelf zijn in Nederland is ook wat afstandelijk als je afscheid neemt. Denken jullie. Maar feitelijk hebben jullie ook niet genoeg alleen maar ‘dag’. Jullie zeggen dat op heel veel manieren: daag, doei, doeg, bye, tot ziens, tot volgende keer, tot morgen, tot volgende jaar… Als je thuis bent, komen die woorden je nog steeds achterna.
Ik kan jullie mooi een spiegel voorhouden. Maar andersom kunnen jullie dat ook bij mij doen. Doe dat ook vooral. Dat helpt me bij de integratie. Ik heb op die manier al een hoop over me zelf geleerd. Tot mijn vlucht zag ik me zelf ook alleen maar door de ogen van de Syrische samenleving. En door de politieke situatie was dat en heel gesloten samenleving.
We kunnen veel van elkaar leren door het elkaar te vertellen. Over onze tekortkomingen en over onze goede dingen.
Maar we moeten er wel de tijd voor nemen. Jullie spreekwoord ‘er geen gras over laten groeien’ past hier niet
Hasan Kaddour is vluchteling uit Syrië, neergestreken in Olst.
Het bericht Hasan Kaddour: zijn Nederlanders anders verscheen eerst op Opinie in Salland.