Bron: RTVOost
Boerenprotesten? Biologisch varkenshouder Jan Overesch uit Raalte heeft er niet veel mee op. “Ik denk dat de burger op deze manier niet meer begrip krijgt voor de boeren.” Natuurlijk heeft Overesch zorgen. Over het milieu, over de continuïteit van zijn bedrijf. Maar die zorgen zijn niet van vandaag of gisteren. Overesch zag de problemen al langer aankomen. Al decennia geleden.
Terwijl Jan Overesch zijn verhaal doet, scharrelen op de achtergrond een paar varkens rond in een flinke modderpoel op zijn erf. Overesch doet niet mee aan acties bij gemeentehuizen of het blokkeren van snelwegen in de provincie. “Ik denk dat we al veel goodwill hebben verloren”, reageert hij op de terugkerende boerenacties die alleen maar lijken te verharden.
Jaren tachtig
“In de jaren tachtig hadden we het mestprobleem al”, stelt Overesch. “Er moet ook wat gebeuren. Het is al heel lang uitgesteld. Dit is het uur U schijnbaar.” De biologische boer heeft een boek in de boekenkast staan: Het Mestmoeras. In dat boek uit 1995 worden de problemen rond het mestbeleid in Nederland vanaf de jaren tachtig beschreven. Dat probleem is volgens Overesch nooit opgelost. “Er zijn steeds pogingen gedaan om het technisch op te lossen”, stelt Overesch. Tevergeefs volgens hem. “Sinds 1980 is er niks gebeurd.”
Het Mestmoeras is midden jaren negentig geschreven door Frits Bloemendaal, parlementair redacteur van het ‘Agrarisch Dagblad’. Hij verbaasde zich over het uit de hand lopende mestprobleem in Nederland, het mislukken van voorgestelde verbeteringen en het vooruitschuiven van beslissingen. Hij speurde naar het ontstaan van het mestmoeras, niet alleen op het platteland, maar ook en vooral in Den Haag. Volgens hem wekte de politiek de verwachting dat het probleem opgelost zou worden. Volgens Bol.com geeft ‘Het Mestmoeras’ een onthutsend beeld van het falen van de politiek om één van de grootste hedendaagse milieuproblemen op te lossen.
Dat Overesch niet mee doet aan de boerenacties wil niet zeggen dat de biologische varkenshouder zich geen zorgen maakt over de toekomst. “Ik maak me zorgen over het milieu en de aarde. En over onze kleinkinderen. Natuurlijk ook wel over het bedrijf, of dat gecontinueerd kan worden.”
Hoe kan het anders?
Maar een oplossing, die heeft Overesch ook niet pasklaar voor handen. “Ik heb de oplossing niet paraat. Maar we moeten gaan boeren in harmonie met de natuur. Niet zoveel voer meer importeren, denken aan onze dieren. Als we stoppen met gifgebruik en kunstmest, dan zal er veel goeds gebeuren voor de boeren.”
Want er is volgens Overesch veel meer aan de hand dan alleen het stikstofprobleem. “Dat gaat over gifgebruik, kunstmestgebruik, drinkwater, de bodem, de lucht..” Daarnaast hebben boeren een imagoprobleem. “Denk aan hoe mensen tegenwoordig denken over vlees en zuivel. Dat zijn prachtige producten, maar ze staan haast in een kwaad daglicht. Dat is heel jammer.”
Betere prijs
Zou het niet helpen als boeren een betere prijs krijgen voor de producten die ze leveren? “Daar ben ik het volmondig mee eens. De consument is vooral aan zet. Voedsel moest altijd heel goedkoop blijven. Huizen zijn sinds 1950 honderd keer zo duur geworden. Maar voedsel moest goedkoop blijven.”
Overesch vindt dat de overheid zich daar vergaloppeert heeft. “In 1970 werd er 35 procent van het inkomen aan voedsel besteed en nu minder dan tien procent. Er moet niet alleen naar de boeren geleken worden, maar ook naar de consument”, pleit Overesch. “Die hebben we hard nodig.”
De overheid heeft daar ook een belangrijke rol in, vindt Overesch. “Je kunt denken aan het niet heffen van btw op gezond voedsel, maar ook aan heffing op kunstmest en gif.”